GAYA BASA

GAYA BASA

Gaya basa ateges cara – carane manungsa migunakake basa, amrih gampang ditampa lan kepenak dirungokake.

Kang kalebu gaya basa upamane:

A. Asimilasi yaiku luluhing utawa sudaning pakecapan (garban = sandhi).

Tuladha:

1. Jaya + ing = jayeng

2. Nara +pati = narpati

B. Metafora yaiku unen – unen nganggo pepindhan (diupamakake).

Tuladha:

1. R. Setyaki sapukuwating praja Dwarawati.

2. Rr. Sumi dadi kembanging desa Campuranom

C. Alegori yaiku metafora kang ditulis nganggo ukara dawa banget.

Tuladha:

Gesangipun manungsa punika palwa upaminipun, dipun ombang –ambingaken alun ing samudra, katempuh ing sindhung Ali wawar. Yen boten wegig juru mudhinipun tuwin boten waspada, saged kelem pun baita utawa sumyur ing padhas karang.

D. Personifikasi yaiku pepindhan janma

Tuladha:

1. Sumpahe disekseni bumi langit.

2. Bengawan Solo lakune ngalor menggak – menggok nrajang gunung Kendheng.

3. Gunung Merapi yen gelem watuk nggegirisi.

E. Metonimia yaiku lira – lirune jeneng.

Tuladha:

1. Le, aku tukokna gudang garam.

2. Wingi ana Ramayana tubrukan karo Arjuna

3. Apik Nasional tinimbang Sanyo

F. Hiperbola yaiku pepindhan sing kliwat utawa kaladuk.

Tuladha:

1. Swarane kaya bledheg.

2. Surake kaya mbelah – mbelahna bumi.

3. Lakune kaya kilat.

G. Euphesisme yaiku unen – unen sing surasane luwih alus (basa rinengga).

Tuldaha:

1. Mati = murud ing kasedan jati = tilar donya

2. Dadi manten = nambut silaning akrami.

3. Semaput = lali ing purwa duksina

H. Ironi yaiku unen – unen sing nyaritakake kosok balen pinangka kanggo ngece.

Tuladha:

1. Bocah iki pintere ora jamak, mangsa 4 X 4 bae ora bisa.

2. Sregep temen jam wolu lagi tengi.

I. Anomatope yaiku tembung kang mratelakake jeneng metu saka uni utawa swarane.

Tuladha:

1. Bedhug saka swara dhug – dhug.

2. Emprit saka swara prit – prit.

3. Kenthongan saka swara thong - thong

J. Metatesis yaiku lira – liruning panggonaning aksara ing tembung.

Tuladha:

1. Arca = reca

2. Ardi = redi

3. Almari = lemari

4. Raksasa = rasaksa

K. Epentesis yaiku muwuhi aksara sajroning tembung.

Tuladha:

1. Amarta = ngamarta

2. Sikandhi = srikandhi